Jak dobrać uchwyt tokarski do tokarki do metalu

 Uchwyty tokarskie służą do dokładnego mocowania przedmiotu obrabianego na tokarce podczas operacji toczenia lub mogą być używane na uchwycie indeksującym podczas operacji frezowania. Największym producentem uchwytów tokarskich w Polsce, znanym i docenianym na całym świecie jest firma Bison S.A z Białegostoku.

Uchwyty Bison S.A. są wykonywane z wysokiej jakości żeliwa oraz odkuwek stalowych. Wszystkie powierzchnie robocze są hartowane i szlifowane, czego rezultatem jest stabilny, gładko pracujący uchwyt o zwiększonych parametrach wytrzymałościowych. Wszystkie uchwyty są poddawane dokładnej kontroli  siły zacisku oraz niewyważenia. 

Budowa uchwytu tokarskiego

 Dobór właściwego uchwytu do tokarki do metalu zależy od kilku czynników:

- rodzaj obrabianego detalu,

- wielkość tokarki,

- rodzaj realizowanej obróbki.

W zależności od budowy, rodzaju użytego materiału, sposobu zaciskania szczęk  istnieje wiele rodzajów uchwytów tokarskich . Każdy typ ma unikalne cechy, zalety i wady, które sprawiają , że pasują do określonych zastosowań.   Przy wyborze uchwytu należy wziąć pod uwagę rozmiar wrzeciona tokarki i system mocowania końcówki . Uchwyt musi być kompatybilny z rozmiarem i rodzajem końcówki wrzeciona tokarki. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę rodzaj szczęk dołączonych do uchwytu. Należy zdecydować czy wybieramy szczęki jednolite czy dzielone, szczęki miękkie czy szczęki twarde. Można też wybierać między uchwytami z mocowaniem ręcznym a uchwytami tokarskimi z mocowaniem mechanicznym.

Uchwyty z mocowaniem ręcznym wymagają ręcznej regulacji docisku szczęk , natomiast uchwyty z mocowaniem mechanicznym  do automatycznego otwierania i zamykania szczęk wykorzystują ciśnienie hydrauliczne lub pneumatyczne. Uchwyty z mocowaniem mechanicznym są droższe od uchwytów z mocowaniem ręcznym charakteryzują sią dużą dokładnością i precyzją  mocowania obrabianego przedmiotu. Są one najczęściej stosowane o tokarkach CNC szczególnie do produkcji masowej. 

Jaki wybrać uchwyt tokarski, żeliwny czy stalowy ?

Standardem branżowym dla materiału korpusu uchwytu jest żeliwo. Uchwyt tokarski z korpusem żeliwnym jest szeroko stosowany ze względu na trwałość i przystępną cenę. Z drugiej strony uchwyty z korpusem stalowym zapewniają większą dokładność mocowania obrabianego przedmiotu, mniejsze zużycie i mogą pracować przy wyższych obrotach. Dla przykładu dopuszczalne obroty dla uchwytu tokarskiego z korpusem stalowych o średnicy 160 mm  to 4 600 obr/min a dla takiego samego uchwytu z korpusem żeliwnym tylko 3 600 obr/min.

Większą dokładność mocowania przedmiotu posiadają uchwyty stalowe precyzyjne , uchwyty stalowe standardowe mają porównywalną dokładność mocowania do uchwytów z korpusem żeliwnym. Uchwyty stalowe ze względu na dużą odporność na zużycie stosowane są często na szlifierkach uniwersalnych i ostrzałkach.

 W celu uzyskania wyszczególnionych w parametrach dokładności mocowania uchwytu zarówno dla uchwytów z korpusem stalowym jak i żeliwnym  niezbędne jest: 1)zapewnić bicie końcówki wrzeciona obrabiarki nie przekraczające podanych poniżej wartości,

2)uwzględnić podstawowe wymagania w zakresie prawidłowego mocowania uchwytu na końcówce wrzeciona obrabiarki , zgodnie z instrukcją obsługi .

Wybór między uchwytem z korpusem stalowym a uchwytem z korpusem żeliwnym zależy od konkretnych wymagań i budżetu. Jeżeli potrzebujesz uchwytu, który wytrzyma wyższe prędkości obrotowe i zapewnia lepszą dokładność , lepszym rozwiązaniem będzie uchwyt z korpusem stalowym. Jeśli jednak masz ograniczony budżet i nie potrzebujesz super dokładności , wystarczy uchwyt z korpusem żeliwnym.

Należy pamiętać ,ż materiał korpusu uchwytu to tylko jeden z czynników , które należy wziąć pod uwagę przy wyborze uchwytu tokarskiego. Należy również wziąć pod uwagę inne czynniki, takie jak typ szczęki, rozmiar i kompatybilność z tokarką.

Uchwyt samocentrujący czy z niezależnym nastawieniem szczęk, co wybrać?

Samocentrujące uchwyty spiralne ( są również uchwyty samocentrujące zębatkowe )idealnie nadają się do chwytania elementów cylindrycznych lub koncentrycznych, ponieważ wszystkie szczęki współpracują i automatycznie centrują mocowany element. Szczęki uchwytu otwierają się i zamykają za pomocą kółka zębatego obracanego za pomocą klucza na tarczy spiralnej.

 2-szczękowe samocentrujące stosuje się do mocowania elementów o kształcie prostokątnym jako uchwyt stacjonarny.

3-szczękowe samocentrujące są najbardziej wszechstronne i idealne do mocowania okrągłych elementów (prętów, pierścieni i rur).

Do elementów kwadratowych stosowane są 4-szczękowe uchwyty samocentrujące.

Do części cienkościennych stosuje się 6-szczękowe samocentrujące. Więcej punktów chwytania pozwala na równomierne rozłożenie sił mocowania i zapobieganie odkształceniom.